خون شناسی (8)
گروه خونی یکی از آزمایشات ساده و در عین حال بسیار حساس است که در آزمایشگاه ها بسیار درخواست می شود.
یک انسان بالغ حدود 6-4 لیتر خون دارد که در سر تا سر بدنش در حال گردش است. خون کارهای مهمی انجام میدهد اما انتقال اکسیژن به بخش های مختلف بدن، مهم ترین کار آن است. خون از چند نوع سلول شناور و مایعی به نام پلاسما Plasma تشکیل شده است.
سلول های قرمز خون که گلبول های قرمز RBC نیز نامیده میشوند حاوی هموگلوبین اند. این پروتئین به اکسیژن متصل میشود. و گلبول های قرمز اکسیژن را به بافته های بدن میرسانند و دی اکسید کربن را از محیط آنها دور میکنند.
سلول های سفید WBC خون که گلبول های سفید نیز نامیده میشوند با عوامل عفونی مبارزه میکنند.
پلاکت ها Platelets به لخته شدن خون کمک میکنند. برای مثال، وقتی جایی از بدنمان بریده میشود، آنها با تسهیل لخته شدن خون مانع خونریزی شدید میشوند.
پلاسما. حاوی املاح و پروتئین های متنوعی است.
گروه های خونی مختلف کدام اند؟
تفاوت خون های مختلف به وجود یا عدم وجود آنتی ژن های A ، B و یا هر دو بر روی گلبول های قرمز خون انسان تعریف شده است. آنتی ژن بر سطح گلبول های قرمز و آنتی بادی در پلاسمای خون قرار دارند. افراد مختلف، انواع متفاوت و ترکیب های متفاوتی از این مولکولها را دارند. گروه خونی شما به آن چه که از والدین خود به ارث برده اید وابسته است. امروزه بیش از 20 نوع نظام تعیین گروه خون وجود دارد. اما نظام ABO و RH مهمترین آنها هستند که برای انتقال خون استفاده میشوند.
اهمیت گروه خونی؟
اهمیت تشخیص گروه های خونی در انتقال خون و اریتروبلاستوز جنینی که منجر به سقط جنین می شود است. همه گروه های خونی با هم ناسازگار نیستند. مخلوط کردن گروه های خونی ناسازگار منجر به آگلوتینه (کپه کپه) شدن خون میانجامد که در صورتی که خون ناسازگار به شخصی تزریق شود بسیار خطرناک و کشنده است.
کشف گروه های خونی
انتقال خون یا اجزای خون از شخصی به شخص دیگر از صدها سال پیش انجام میشده است. بسیاری از بیماران پس از انتقال خون میمردند تا این که در سال 1901، یک پزشک استرالیایی به نام " کارل لندشتاینر" گروه های خونی انسان را کشف کرد. از آن زمان به بعد، انتقال خون ایمن تر شده است. فعالیت های لندشتاینر امکان تعیین گروه های خونی را فراهم کرد و به ما امکان داد انتقال خون را با اطمینان بیشتری انجام دهیم. وی به خاطر این کشف بزرگ جایزه نوبل پزشکی سال 1930 را به خود اختصاص داد. مخلوط کردن خون دو فرد ممکن است به تجمع اجزای خون در کنار یکدیگر منجر شود. در این حالت خون " کپه کپه" به نظر میرسد. گلبول های قرمزی که کنار هم جمع شده اند میتوانند باعث واکنش های خطرناکی در بدن شوند. این واکنشها میتوانند نتایج مرگ باری داشته باشند. لندشتاینر کشف کرد که کپه کپه شدن خون زمانی رخ میدهد که فرد دریافت کننده خون، آنتی بادی ضد گلبول های فرد دهنده را در خون خود داشته باشد.
نظام ABO
بر طبق این شیوه تعیین گروه خون، چهار نوع گروه خون وجود دارد: A ، B ، AB یا O
گروه خون A اگر گروه خون شما از نوع A باشد، شما بر سطح گلبول های قرمز خود آنتی ژن A و در پلاسمای خود آنتی بادی B را دارید.
گروه خون B اگر گروه خون شما از نوع B باشد، شما بر سطح گلبول های قرمز خود آنتی ژن B و در پلاسمای خود آنتی بادی A را دارید.
گروه خون AB اگر گروه خون شما از نوع AB باشد، شما بر سطح گلبول های قرمز خود هم آنتی ژن A و هم آنتی بادی B دارید و در پلاسمای خون شما هیچ کدام از آنتی بادی های A و B وجود ندارند.
گروه خون O اگر گروه خون شما از نوع O باشد، شما بر سطح گلبول های قرمز خود هیچ کدام از آنتی ژن های A و B را ندارید و در پلاسمای خون شما هم آنتی بادی A و هم آنتی بادی B وجود دارد.
نظام Rh
بسیاری از مردم بر سطح گلبول های قرمز عامل Rh نیز دارند. Rh آنتی ژنی است که هر کس آن را داشته باشد،+Rh محسوب میشود. کسانی که این آنتی ژن را ندارند،-Rh محسوب میشوند. شخصی که -Rh است به طور طبیعی در پلاسمای خون خود پادتن Rh ندارد (اما میتواند پادتن A یا B را داشته باشد). اما اگر شخصی-Rh خون+Rh دریافت کند، علیه آن پادتن Rh میسازد که در پلاسمای خونش ظاهر میشود. فرد +Rh بدون هیچ گونه مشکلی میتواند از فرد -Rh خون دریافت کند.
براساس نظام گروه خونی ABO که در بالا توضیح داده شد، شما ممکن است به یکی از گروه های خونی زیر تعلق داشته باشید.
O+ | AB+ | B+ | A+ |
O- | AB- | B- | A- |
گروه خونی نایاب
گروه خونی انسانها محدود به گروههایی مانند A، AB، B و O نمیشود. این گروهها را باید گروههای اصلی خونی نامید. برای انسانها 360 گروه خونی شناخته شده وجود دارد. در تعریف گروه خونی نادر میتوان گفت، افرادی که گروه خونی آنها در میان پنج تا ده هزار نفر مشابهی نداشته باشد، گروه خونی نادر دارند.
در میان حدود 80 میلیون ایرانی، حدود 40 نفر گروه خونی به نام بمبئی شناسایی شدند. افرادی که گروه خونی بمبئی دارند، آنتی ژن H را ندارند.
چلانو، نام گروه خونی نادر دیگری است که تا مدتی پیش، حدود هشت نفر در ایران با این گروه خونی در کشور شناسایی شده اند.
گروه خونی RH NULL را نیز باید یکی دیگر از گروه های خونی نادر دانست، چراکه بجز یک خواهر و برادر در کشورمان، شخص دیگری با این گروه خونی شناسایی نشده.
علاوه بر این، گروه خونی دیگری به نام لوترن بی منفی نیز در کشور شناسایی شده است.
گروه خونی KPB منفی را هم باید نادرترین گروه خونی در کشورمان دانست.
شناسایی گروه خونی نادر
این افراد ممکن است حتی با مراجعه به آزمایشگاه متوجه نادر بودن گروه خونی خود نشوند. معمولا این افراد زمانی که نیاز به انتقال خون پیدا میکنن و آزمایشات تکمیلی متوجه گروه خونی نادر خود می شوند. سازمان انتقال خون نیز با آزمایش خون افرادی که برای اهدای خون به این سازمان مراجعه می کنند، این افراد را با گروه خونی های نادر را شناسایی می کند.
نحوه به وجود آمدن گروه های خونی نادر
تغییرات ژنتیکی ناشی از ازدواجهای فامیلی و یا تغییرات محیطی که به دنبال شرایط جغرافیایی ویژه حاصل میشوند موجب گردد گروه خونی نادر در یک خانواده و در یک نژاد بیشتر شود. به عنوان مثال در برخی جزایر آسیای شرقی، تمامی افراد دارای گروه خونی O هستند و یا در برخی مناطق امریکای لاتین، قبایلی هستند که تنها گروه خونی A دارند. دلیل به وجود آمدن گروه خونی بمبئی نیز همین شرایط و تغییرات ژنتیکی است. این گروه خونی همان O منفی یا مثبت است که فاقد آنتیژن H است. دلیل این نامگذاری هم آن است که اولین شخصی که با این گروه خونی مشاهده شد، ساکن بمبئی بوده است.
اصول آزمایش گروه خونی
همانطور که گفته شد اصول آزمایش گروه خونی ABO بر اساس وجود و یا عدم وجود آنتی ژن های A ، B و یا هر دو بر روی گلبول های قرمز خون انسان است. در این سیستم به طور طبیعی بر ضد آنتی ژن های A و B در سرم افرادی که فاقد هر کدام از این آنتی ژن ها می باشند، آنتی بادی وجود دارد.
Antibodies regularly present in the serum | Antigenes present on the red blood cells | Blood group |
Anti-A & Anti-B | Neither A nor B | O |
Anti-B | A | A |
Anti-A | B | B |
None | A & B | AB |
آنتی بادی های AB,B,A
آنتی بادی های منوکلونال آنتی A، آنتی B و آنتی AB (معرف AB جداگانه عرضه می شود) آنتی بادی هایی از کلاس IgM می باشند که به وسیله رده های سلولی هیبریدومای موشی ترشح می گردند. محلول آنتی AB ترکیبی از آنتی بادی های منوکلونال آنتی A و آنتی B می باشد. آنتی بادی های منوکلونال ذکر شده به خاطر توانایی در آگلوتیناسیون اختصاصی گلبول های قرمز انسانی واجد آنتی ژن های A و B در آزمایش آگلوتیناسیون مستقیم (آزمایش اسلاید، میکروپلیت و آزمایش لوله ای) انتخاب شده اند. این آنتی بادی ها هیچ گونه آگلوتیناسیون غیر اختصاصی ایجاد نمی نمایند.
آنتی D ترکیبی
آنتی D ترکیبی (Blend) مخلوطی از دو منوکلونال آنتی بادی انسانی از کلاس IgG و IgM می باشد. از این آنتی ژن می توان برای تشخیص Rh (مثبت و یا منفی) استفاده نمود. این آنتی D ترکیبی به علت وجود آنتی بادی IgG (آنتی بادی ناقص) می تواند در آزمون آنتی گلبوبین غیر مستقیم (تست کمبس) نیز استفاده گردد. این آنتی بادی منوکلونال ترکیبی به منظور مشخص نمودن انواع ضعیف آنتی ژن D تهیه گردیده است. این ترکیب هیچ گونه واکنش متقاطع ایجاد ننموده و واکنش آگلوتیناسیون غیر اختصاصی با گلبول های قرمز D منفی ایجاد نمی نماید.
احتیاط
آنتی بادی های A,B,D,AB حاصل تولید در شاخته علوم فناوری زیستی بوده لذا با توجه به اینکه در روند تولید این محصولات از مواد با منشاء حیوانی (fetal celf serum) استفاده شده، احتیاط لازم در نظر گرفته شود.
این آنتی بادی ها حاوی مواد نگه دارنده (0.1 درصد سدیم آزاید) هستند، لذا از تماس با پوست و مخاط جلوگیری به عمل آورده و در صورت تماس با آب فراوان شستشو دهید.
روش آزمایش گروه خونی
آزمایشات گروه خون به دو روش کلی سل تایپ Cell Typing یا Forward Typing و بک تایپ Back Typing یا Reverse Typing می توان انجام داد.
در روش سل تایپ از روی آنتی ژن سطح گلبول های قرمز پی به گروه خونی خواهیم برد و در روش بک تایپ از با استفاده از سرم فرد و آنتی بادی های موجود در سرم پی به گروه خونی خواهیم برد. هر کدام از روش ها مزایای خود را دارند.
روش سل تایپ خود به دو دسته ی اسلایدی و لوله ای تقسیم می شود. ابتدا به روش انجام سل تایپ مپردازیم.
سل تایپ Cell Typing
روش اسلاید Slide Methods
1. از هر کدام از آنتی بادی های A و B و D روی اسلاید تمیز بریزید (در هنگام ریختن احتیاط کنید این آنتی بادی با یکدیگر مخلوط نشوند).
2. یک قطره از گلبول های قرمز 40% را به هر کدام از آنتی بادی ها اضافه نمایید (سوسپانسیون با غلظت بالای 40% در روش اسلایدی می تواند واکنش ضعیف به همراه داشته باشد).
3. با اپلیکاتور به صورت چرخشی ترکیب خون و آنتی بادی ها را به خوبی مخلوط نمائید. (توجه داشته باشید برای مخلوط کردن هر کدام از قطره ها، اپلیکاتور جدید استفاده نمایید).
4. با حرکت چرخشی اسلاید نتیجه آگلوتینا را در عرض 30 ثانیه الی 2 دقیقه بخوانید
از گلبول های A، B و O مثبت و منفی استاندارد به عنوان کنترل استفاده نمایید.
مشاهده آگلوتینه در هر کدام از ترکیب خون و آنتی بادی، نشان دهنده وجود آن آنتی ژن است. برای درک بهتر موضوع تصاویر زیر را مشاهده نمایید.
سل تایپ Cell typing
روش لوله ای Tube Methods
1. گلبول های قرمز را با سرم فیزولوژی (NaCl 0.85%) سه بار بشویید. به این ترتیب سوسپانسیون 2-5% تهیه شده.
2. سوسپانسیون 2-5 درصد گلبول های قرمز در سرم فیزیولوژی تهیه نمایید.
3. سه لوله برای آنتی A، آنتی B، آنتی D مشخص نمایید.
4. یک قطره از هر معرف را به لوله های نام گذاری شده مرحله قبل بریزید.
5. یک قطره از سوسپانسیون گلبولی را به هر لوله اضافه نموده و به خوبی مخلوط نمایید.
6. برای مشاهده سریع، بعد از مخلوط کردن به مدت 10-20 ثانیه با سرعت 1000-1500 RPM سانتریفیوژ نمایید یا 30 دقیقه در دمای اتاق قرار دهید.
7. با تکان دادن دادن لوله به آرامی رسوب را از انتهای لوله جدا کنید.
8. نتیجه را آزمایش را به صورت چشمی یا زیر میکروسکوپ بخوانید.
هرگاه نتیجه تست لوله D منفی باشد، آزمایش کومبس غیر مستقیم به منظور جستجوی آنتی ژن های ضعیف D انجام میگیرد.
روش بک تایپ Back Typing
در این روش با استفاده از سرم فرد از نظر وجود آنتی بادی های طبیعی مورد و به منظور تایید روش سل تایپ مورد استفاده قرار میگیرد. اهمیت بک تایپ به دلیل وجود گروه های نادر و فرعی خون است.
ابتدا سه لوله انتخاب کرده
1. لوله ی اول: سوسپانسیون 5-2% گلبول قرمز A Cell را اضافه کنید. نکته: دقت شود که این سوسپانسیون A Cell از ترکیب خون حداقل دو نفر استفاده شود چون یک فرد به تنهایی ممکن است دارای تعداد کمی سایت آنتیژنیک A باشد (به دلیل وجود تعدد زیر گروه های A).
2. لوله دوم: سوسپانسیون B Cell که از نمونه ی حداقل دو فرد استفاده شود (زیر گروه های B کمتر است).
3. لوله سوم: سوسپانسیون حداقل یک فرد با گروه خون O کافی است (در روش بک تایپ، استفاده از Ocell الزامی نمی باشد).
4. سپس ۲ قطره سرم مجهول به هر لوله اضافه کنید (دقت شود که نسبت سرم به سوسپانسیون 2 برابر است زیرا نمونه سرم ممکن است Ab های کمتری داشته باشد).
5. به آرامی محتویات لوله ها را مخلوط كنید و سپس به مدت 10-20 ثانیه با دور rpm1000-1500 سانتریفیوژ نمایید.
6. لوله ها را در مقابل نور به ملایمت تكان داده و از نظر آگلوتیناسیون بررسی نمایید.
7. درصورت هماهنگی و همخوانی بین Back type , Cell type نتیجه گروه خون را می توان گزارش نمود.
نکات مهم آزمایش گروه خونی
در نوزادان کمتر از ۶ماه به دلیل نقص طبیعی آنتی بادی های سرم و در افراد مسن به دلیل ضعف این Ab ها از cell type استفاده می شود.
در تعیین Rh فقط میتوان از روش های cell type استفاده کرد زیرا آنتی بادی Rh تنها در سرم افرادی یافت می شود که علیه آنتی ژن Rh حساس شده اند و از کلاس IgG می باشد، بنابراین فقط با بررسی آنتی ژن سطحی به روش سل تایپ تعیین می شود.
برای گروه خون های فرعی بدلیل تضعيف يا فقدان آنتي ژن های A يا B و يا هردو، بهتر است از Back Type استفاده شود.
در مورد گروه خونی بمبئی هم بدلیل عدم وجود Ag H و وجود Anti H از Back Type استفاده میکنیم.
عوامل تکنیکی ایجاد خطا آزمایش
شایعترین علت بروز خطا و ایجاد ناهماهنگی در گروهبندی سلولی و سرمی را عوامل تکنیکی تشکیل می دهند که رایج ترین آنها عبارتند از:
1. آلودگی ابزار (لوله ،پی پت و غیره) معرف ها (آنتی سرم و سوسپانسیون سلولی) که واکنش های مثبت و منفی کاذب را به همراه دارند.
2. عدم تناسب سرم یا آنتی سرم با سوسپانسیون سلولی (واکنش منفی کاذب)
3. عدم توجه به وجود همولیز (منفی کاذب)
4. تضعیف یا کاهش تیتر آنتی سرم و کهنه بودن سوسپانسیون سلولی که واکنش منفی کاذب به همراه دارند.
5. اشتباهات پرسنل در تعیین هویت بیمار یا معرفها، عدم استفاده از میکروسکوپ در تایید نتایج منفی.
انتقال خون
چه کسی از چه کسی میتواند خون دریافت کند؟ شما میتوانید به شخصی با گروه خون A، خون A و به شخصی با گروه خون B، خون B تزریق کنید و برای گروه های خونی دیگر نیز همین طور. البته، در برخی موارد اورژانس میتوانید از فردی با گروه خون متفاوت خون دریافت کنید یا به شخصی با گروه خونی دیگر خون بدهید. اگر فرد دریافت کنند خون، گروه خونی دارد که علیه آنتی ژن گروه خون دهنده، آنتی بادی تولید نمی کند، انتقال خون میتواند با موفقیت انجام شود. اما اگر فردی که میخواهد خون دریافت کند، آنتی بادی هایی دارد که با آنتی ژن های خون دهنده پیوند میشوند، گلبول های قرمز خون دهنده لخته خواهند شد.
افرادی که گروه خون آنان از نوع O است، دهنده عمومی و افرادی که گروه خون آنان از نوع AB است، گیرنده عمومی نامیده میشوند. توجه کنید همانطور که قبلا گفته شد، در سرم خون افراد Rh منفی، به طور طبیعی آنتی بادی علیه آنتی ژن Rh وجود ندارد اما اگر شخصی-Rh خون+Rh دریافت کند، علیه آن پادتن Rh میسازد که در پلاسمای خونش ظاهر میشود. فرد +Rh بدون مشکلی میتواند از فرد -Rh خون دریافت کند.
نکات مهم انتقال خون
گروه های خونی نادر برای انتقال خون باید از همان گروه نادر اهدا شود.
نحوه توارث گروه خونی از والدین
گروه خون افراد از والدین به ارث می رسد و یک فتوتیپ دو آللی است که بسته به ژنوتیپ آن به صورت یا هتروزیگوت یا هموزیگوت وجود دارد. چیزی که در آزمایش گروه خون مشخص می شود، فنوتیپ است. درست است که آزمایش گروه خونی نمی تواند در تمام موارد پاسخگوی تشخیص هویت والدین و فرزند واقعی شود، اما تا حدودی میتوان با آگاهی از نحوه توارث گروه خونی از والدین به فرزندان، در تعیین هویت والدین یا فرزندان نقش داشته باشد.
جدول فوق نشان میدهد که گروه خونی فرزند از یک والدین چه حالت هایی میتواند داشته باشد.
والدین O + O = فرزند O
والدین O + A = فرزند O یا A
والدین O + B = فرزند O یا B
والدینO + AB = فرزند A یا B
والدین A + A = فرزند A یا O
والدین A + B = فرزند A یا B یا AB یا O
والدین A + AB = فرزند A یا B یا AB
والدین B + B = فرزند B یا O
والدین B + AB = فرزند A یا B یا AB
والدین AB + AB = فرزند A یا B یا AB
هر دو والد Rh- = فرزند Rh-
هر دو والد Rh+ = فرزند Rh+ یا Rh-
یکی از والدین Rh+ و دیگری Rh- = فرزند Rh+ یا Rh-
فراوانی گروه های خون
فراوانی گروه های خون در کشور ها و حتی شهرهای مختلف متفاوت است اما به طور تقریبی به شرح نمودار زیر است.
تمرین انجام گروه خون
بازی های آنلاین تحت وب جهت تمرین تست گروه خون طراحی شده. میتوانید روی لینک های زیر کلیک کنید تا وارد بازی شوید.
برخی منابع مورد استفاده
1. کتاب راهنمای اساسی گروههای خونی نویسنده: جف دنیلز– مترجم: جهانگیر عبدی
2. جزوه آموزشی شماره 73 سازمان انتقال خون ایران
3. SOP های سازمان انتقال خون
ادامه مطلب...- blood group
- روش انجام آزمایش گروه خون
- گروه های خونی
- A+
- B+
- AB+
- AB
- O+
- Cell type
- Back type
- آنتی بادی گروه خون
- آنتی ژن گروه خون
- گروه های خونی فرعی
- وراثت گروه خون
- آنتی D
- روش انجام تعیین گروه خونی
- سل تایپ
- بک تایپ
- تعیین گروه خون
- Rh+
- Rh
- Slide Methods
- Tube Methods
- روش لوله
- روش اسلاید
- Reverse Typing
- Forward Typing
- توارث گروه خون
- فراوانی گروه خون
- بیشترین گروه خونی چیست؟
رتيکولوسيت ها گلبولهای قرمز نابالغ حاوی باقيمانده های اسيد ريبونوکلئيک ريبوزومی هستند که به تازگی از مغز استخوان آزاد شده اند . ويژگی ريبوزوم ها ، ايجاد واکنش با رنگهای قليائی خاص مثل آزور B ، بريليانت کرزيل بلو يا نيو متيلن بلو (NMB) و تشکيل رسوبی بصورت گرانول يا فيلامانت آبی يا بنفش می باشد . اين واکنش فقط با رنگهای حياتی و در نمونه های فيکس نشده صورت می گيرد. به علت زنده بودن سلول ها هنگام رنگ آميزی، به اين نوع رنگ آميزی، رنگ آميزی حياتی اطلاق می گردد.
مراحل مختلف بلوغ رتيکولوسيت ها با توجه به مشخصات مرفولوژيکی، قابل شناسايی می باشند. نابالغ ترين رتيکولوسيت ها حاوی بيشترين مقدار مواد رسوبی ، و بالغ ترين آنها فقط دارای چند جز يا رشته کوتاه از اين مواد مي باشند. بر اين اساس ، رتيکولوسيت ها به چهار گروه تقسيم می شوندکه گروه1 دارای کلامپ رتيکولوم و گروه 4 حاوی چند گرانول کوچک می باشند. گروه 2 و3 نيز از لحاظ مرفولوژی بين اين دو گروه قرار می گيرند. چون اکثر رتيکولوسيت هايی که در خون محيطی ديده می شوند از گروه4 هستند، شناسايي دقيق رتيکولوسيتها اثر قابل توجهی بر روی صحت شمارش اين سلولها دارد . بنابراين گلبولی می بايست به عنوان رتيکولوسيت شمارش گردد که دارای هسته نبوده و داخل آن دو يا چند قطعه از رسوب آبی رنگ ، که همان RNA ريبوزومی است، ديده شود.
رتيکولوسيتها در رنگ آميزی معمولی ( با رنگ های گروه رومانوفسکی)، بدليل ترکيب بازوفيلي سيتوپلاسم و اسيدوفيل هموگلوبين حالت بازوفيل منتشری پيدا کرده و به بصورت "پلی کروماتيک" مشاهده می گردند . اين پديده بطور معمول در رتيکولوسيتهای نابالغ که دارای بيشترين ميزان RNA هستند،ديده مي شود .
رنگ آميزی
1-تهيه محلول رنگ
رنگ توصيه شده در مراجع معتبر بين المللی نيو متيلن بلو می باشد که به صورت تجاری به نام رنگ رتیکولوسیت قابل تهیه است. برای تهيه محلول رنگ، می بايست 1/0 گرم رنگ نيومتيلن بلو (NMB يا آزور B خالص را در 100 ميلی ليتر بافر فسفات ايزو اسموتيک با 6.5=PH حل نمود). برای ساخت بافر ذکر شده از محلولهای زير استفاده می شود:
A: NaH2PO4 , 2H2O 23.4g/L (150mmol/L)
B: Na2HPO4 21.3 g/L (150mmol/L)
در صورتيکه 51 ميلی ليتر از محلول A با 35 ميلی ليتر از محلول B مخلوط گردد ، PH بافر حاصل ، 6.5 خواهد بود .
رنگ را ميتوان در100 ميلی ليتر سيترات سالين نيز حل کرد که برای تهيه سيترات سالين ، يک حجم سيترات سديم 30 گرم در ليتر با 4 حجم کلريد سديم 9 گرم در ليتر مخلوط می شود.
محلول رنگ را می بايست درون شيشه ای قهوه ای رنگ ريخته و در مدت 24 ساعت به دفعات تکان داد. اين محلول در دمای 6-2 درجه سانتيگراد قابل نگهداری می باشد. در اين دما، نيمه عمر رنگ حدود يک ماه است. هر بار قبل از استفاده، بايد حجم مورد نياز از رنگ را به منظور خارج نمودن هر گونه ذره اضافی يا رسوب، با کاغذ صافی فيلتر نمود.
2-روش رنگ آميزی
برای رنگ آميزی بايد دو يا سه قطره رنگ NMB را با پيپت پاستور داخل لوله شيشه ای يا پلاستيکی به ابعاد 10×75 ميلی متر ريخته و به همين حجم، خون حاوی ضد انعقاد EDTA به آن اضافه کرده و پس از مخلوط کردن به مدت 15 تا 20 دقيقه در دمای 37 درجه نگهداری نمود . قبل از تهيه گسترش می بايست لوله را به آرامی تکان داد تا گلبولهای قرمز مجددا به حالت سوسپانسيون درآيند. گسترش ها پس از تهيه و خشک شدن، بدون فيکساسيون و انجام رنگ آميزی ديگری،توسط ميکروسکوپ قابل بررسی می باشند .
حجم دقيق خونی که به محلول رنگ اضافه می شود بستگی به تعداد گلبولهای قرمز دارد . در موارد آنمی، مقدار خون بيشتر و در پلی سيتمی، مقدار خون کمتری ، نسبت به حالت طبيعی ، می بايست با رنگ مخلوط شود .
در يک گسترش مناسب ، ريبوزوم رتيکولوسيت ها به رنگ آبی در آمده و سلولهای بالغ در سطح لام به شکل سايه های کمرنگ آبی مايل به سبز ديده می شوند .
رنگ آميزی و شمارش رتيکولوسيت خون در شرايطی که نمونه بعد از نمونه گيری در دمای 6-2 درجه نگهداری شود تا 24 ساعت امکانپذير می باشد . با گذشت 8-6 ساعت از زمان نمونه گيری و ماندن خون در حرارت آزمايشگاه ، رتيکولوسيت ها به تدريج بالغ شده و به گلبول قرمز بالغ تغيير مي يابند که اين امر بطور کاذب موجب کاهش درصد رتيکولوسيت ها می گردد. بنابراين توصيه می شود شمارش رتيکولوسيت بلافاصله بعد از جمع آوری نمونه انجام شود.
نحوه شمارش و گزارش درصد رتيکولوسيت
برای شمارش و تعيين درصد رتيکولوسيت ، گسترش نبايد خيلی نازک تهيه شده باشد و محلی از گسترش جهت شمارش انتخاب شود که سلولها به خوبی رنگ شده و روی هم نيز قرار نگرفته باشند . برای تعيين درصد رتيکولوسيت ها از عدسی شيئ روغنی و در صورت امکان از عدسی های چشمی دارای ديافراگم قابل تنظيم استفاده ميشود. تعداد گلبولهای قرمزی که بايد مورد ارزيابی قرارگيرند رابطه معکوس با تعداد رتيکولوسيت ها دارد. بنابراين به منظور افزايش دقت در شمارش ، هرچه تعداد رتيکولوسيت ها کمتر باشد می بايست تعداد گلبولهای قرمز بيشتری مورد بررسی قرارگيرند و بالعکس.
مقادير مرجع
در بزرگسالان سالم شمارش رتيکولوسيت 1.5-0.5 درصد و در نوزادان 6-2 درصد می باشد که تا انتهای هفته دوم زندگی، به ميزان بزرگسالان تنزل می يابد.
افتراق رتيکولوسيت ها از ديگر انکلوزيونهای گلبولهای قرمز
انکلوزيونهای ديگری مثل هاينز بادی Hb H، هاول ژولی بادی و اجسام پاپن هايمر در تشخيص افتراقی با رتيکولوم رتيکولوسيت ها قرار می گيرند که در جدول زير مشخصات هريک آمده است.
در بين اين انکلوزيونها، مشکل عمده اجسام هاينز هستند که هر چند در رنگ آميزی NMB به رنگ آبی روشن تری مشاهده شده و عمدتا در حاشيه و نزديک به غشا سلول قرار ميگيرند ولی تفکيک آنها از دانه های ريبوزومی بسيار مشکل است. برای برطرف کردن اين مشکل می توان اسمير رنگ شده رتيکولوسيت را با متانول فيکس کرد که اين امر موجب بی رنگ شدن اجسام هاينز شده ولی تاثيری بر روی رتيکولوسيت ندارد.
جدول مشخصات ظاهری انکلوزيون های مختلف گلبول قرمز در رنگ آميزی روش NMB
نام | ماهیت | مشخصات |
رتيکولوم رتيکولوسيت |
RNA ريبوزومی | رشته های رتيکولوم يا گرانول های کوچک پراکنده |
نام | ماهیت | مشخصات |
پاپن هايمر |
انکلوزيون حاوی آهن | يک يا بيشتر گرانول آبی رنگ با تمايل به حاشيه سلول که از رتيکولوم ، تيره تر رنگ می گيرند |
نام | ماهیت | مشخصات |
هاينز بادی |
هموگلوبين دناتوره | بزرگتر از پاپن هايمر با شکل نامنظم ، آبی کمرنگ ، معمولا چسبيده به غشا سلول ، که گاهی باعث برآمدگی غشا به بيرون می گردد |
نام | ماهیت | مشخصات |
هاول ژولی بادی |
DNA | بزرگتر از پاپن هايمربا شکل منظم، آبی کمرنگ که با فاصله از غشا سلول قرار می گيرند |
نام | ماهیت | مشخصات |
Hb H |
تترامر زنجيره ß هموگلوبين | بصورت متعدد (multiple) و گرد ،به رنگ آبی-سبزکه به سلول ظاهر توپ گلف می- دهد، معمولا با انکوباسيون کوتاه مدت مشخص نمی گردد و برای شکل گيری نيازمند زمان است |
References:
1-H44-A methods for Reticulocyte counting(Flow Cytometry and Supravital Dye); Approved Guideline, NCCLS VOL.17 NO.18
2-Dacie and Lewis PRACTICAL HAEMATOLOGY, TENTH EDITION
ادامه مطلب...آزمایش CBC یا شمارش کامل سلول های خونی، یک آزمایش بسیار کاربردی و رایج است که اطلاعات مهمی را به پزشک می دهد. در این مطلب قصد داریم ضمن مشخص نمودن رنج نرمال هر یک از سلول های خونی، به تفسیر آزمایش نیز بپردازیم. البته ذکر این نکته ضروری است که تفسیر جواب آزمایش حتما بایستی توسط پزشک معالج انجام شود زیرا هدف پزشک برای انجام آزمایش، طیف بسیار گسترده ای را شامل می شود و با توجه به شرایط بیمار را درخواست می گردد پس ذکر تمامی تفاسیر در اینجا نمی گنجد و در این مطلب فقط کلیات و تفاسیر اولیه و کلی را بیان می کنیم.
نکته ی مهم در مورد رنج نرمال
آزمایش CBC امروزه به وسیله ی دستگاه های پیشرفته ای که Full Diff هستند انجام می شود اما در گذشته با استفاده از لام نئوبار و کانتر دستی این عمل انجام می شد اما هنوز هم در بسیار از آزمایشگاه ها، علاوه بر دیف اتوماتیک، یک لام خونی از نمونه بیمار تهیه می کنند و جهت مشاهده ی اشکال دیگر سلول های خونی غیر معمول که دستگاه توانایی تشخیص آن را ندارد استفاده می کنند. که در این مطلب هر دو رنج نرمال بر اساس رفرنس نوشته شده است.
در مورد رنج نرمال نیز باید به این نکته توجه شود که در امور آزمایشگاهی، هیچ گاه عدد دقیقی برای یک آزمایش نمی توان در همه جا در نظر گرفت، و اعداد و ارقام آزمایش تحت تاثیر شرایط فرد، ژنتیک، نژاد، محیط، آب و هوا، تغذیه و... قرار دارد. مثلا در آزمایش CBC ممکن است تعداد یاخته های سرخ یک فرد که در منطقه مرتفع زندگی می کند با تعداد شخصی که محیط کم ارتفاع زندگی می کند، بالاتر باشد و یا فردی که دارو یا سیگار مصرف می کند با فرد دیگر و یا فرد سفید پوست با فرد سیاه پوست و حتی افراد یک شهر، با شهر دیگر و کشور های دیگر متفاوت است. و اختلاف در اعداد و ارقام آزمایش به معنی خارج شدن از رنج نرمال نخواهد بود. و به همین دلیل در هر شهری یا منطقه ای، رنج نرمال توسط آزمایشگاه مرجع با توجه به رنج افراد سالم مورد آزمایش تعیین می شود. و در جواب آزمایش در صورتی که خارج از رنج نرمال باشد، به صورت خودکار Bold و در صورت Rechek با علامت * مشخص می شود.
نکته مهم در مورد تفاسیر
در تفسیر جواب آزمایش باید مقادیر آزمایش با یکدیگر مقایسه شود شود و بین کارکتر های جواب آزمایش ارتباط و پیوستگی وجود دارد. که ما در این متن شایع ترین و معمول ترین تفسیر را بیان میکنیم.
CBC Normal Ranges
WBC(K/MCL) |
||
AGE | MALE | FEMALE |
> 21 years | 4.5 - 11.0 | 4.5 - 11.0 |
16 - 20 years | 4.5 - 13.0 | 4.5 - 13.0 |
8 - 15 years | 4.5 - 13.5 | 4.5 - 13.5 |
6 - 7 years | 5.0 - 14.5 | 5.0 - 14.5 |
4 - 5 years | 5.5 - 15.5 | 5.5 - 15.5 |
2 months - 3 years | 6.0 - 17.5 | 6.0 - 17.5 |
2 days - 1 month | 5.0 - 21.0 | 5.0 - 21.0 |
0 - 1 day | 9.0 - 34.0 | 9.0 - 34.0 |
تفسیر |
||
افزایش تعداد گلبول های سفید خون همچنین می تواند علامت بیماری های متعددی از جمله لوسمی و لنفوم باشد. از طرفی کاهش تعداد گلبول های سفید نیز در شرایط بالینی متعددی از جمله مصرف برخی داروهای خاص و برخی اختلالات بالینی اتفاق خواهد افتاد |
RBC (M/MCL) |
||
AGE | MALE | FEMALE |
> 65 years | 3.8 - 5.8 | 3.8 - 5.2 |
45 - 64 years | 4.2 - 5.6 | 3.8 - 5.3 |
18 - 44 years | 4.3 - 5.7 | 3.8 - 5.1 |
12 - 17 years | 4.1 - 5.2 | 3.8 - 5.0 |
1 - 11 years | 3.8 - 4.8 | 3.8 - 4.8 |
6 - 11 months | 3.9 - 5.5 | 3.9 - 5.5 |
1 - 5 months | 3.3 - 5.3 | 3.3 - 5.3 |
7 - 30 days | 4.0 - 5.6 | 4.0 - 5.6 |
0 - 6 days | 4.4 - 5.8 | 4.4 - 5.8 |
تفسیر |
||
بررسی میزان RBC تعداد این سلول ها را در واحدی کوچک از خون اندازه گیری می کند. این تست تنها تعداد گلبول های قرمز را به ما نشان می دهد و برای تشخیص بیماری های مختلف کافی نیست |
NUCLEATED RED BLOOD CELL (NRBC) (K/MCL) |
|
AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
All ages | 0 - 0.012 |
PLATELETS K/MCL |
||
AGE | MALE | FEMALE |
All ages | 150 - 440 | 150 - 440 |
تفسیر |
||
پلاکت ها کوچکترین سلول های خونی هستند که نقش مهمی در انعقاد خون دارند. کمتر و بیشتر بودن تعداد پلاکت ها می تواند خطرناک باشد و این اتفاقی است که در برخی بیماری ها رخ می دهد |
MPV (MEAN PLATELET VOLUME) FL |
||
AGE | MALE | FEMALE |
All ages | 9.4 - 12.3 | 9.4 - 12.4 |
تفسیر |
||
افزایش: بیماری میلوفیبروز - بالا بودن به این معنی است که پلاکت بزرگ است و خطر حملات قلبی افزایش پیدا می کند | ||
کاهش: سرطان سینه - بیماری هوچکین - پایین بودن به این معنی است که پلاکت کوچک است و در این شرایط فرد مستعد خونریزی خواهد بود |
HEMOGLOBIN (G/DL) |
||
AGE | MALE | FEMALE |
> 65 years | 12.6 - 17.4 | 11.7 - 16.1 |
4 5 - 64 years | 13.1 - 17.2 | 11.7 - 16.0 |
18 - 44 years | 13.2 - 17.3 | 11.7 - 15.5 |
12 - 17 years | 11.7 - 16.6 | 11.5 - 15.3 |
9 - 11 years | 12.0 - 15.0 | 12.0 - 15.0 |
6 months - 8 years | 11.2 - 14.1 | 11.2 - 14.1 |
4 - 5 months | 10.3 - 14.1 | 10.3 - 14.1 |
2 - 3 months | 9.4 - 13.0 | 9.4 - 13.0 |
1 month | 10.7 - 17.1 | 10.7 - 17.1 |
14 - 30 days | 13.4 - 19.8 | 13.4 - 19.8 |
0 - 13 days | 13.5 - 20.5 | 13.5 - 20.5 |
تفسیر |
||
تمام گلبول های قرمز حاوی هموگلوبین اند و این همان چیزی است که به آنها رنگ قرمز می دهد. مهم تر آنکه هموگلوبین مسئولیت حمل اکسیژن در خون را بر عهده دارد و اکسیژن را از هوای تنفسی در ریه ها گرفته و به تمام سلول های بدن تحویل می دهد. سپس به سمت ریه ها بازگشته و دی اکسید کربن سلول ها را به آنها می سپارد و باز هم اکسیژن تحویل می گیرد. سطح هموگلوبین در بدن یک فرد سالم در سن و جنس مختلف متفاوت است و سطح پایین آن، مهم ترین علامت کم خونی خواهد بود |
HEMATOCRIT (%) |
||
AGE | MALE | FEMALE |
> 65 years | 37 - 51 | 35 - 47 |
45 - 64 years | 39 - 50 | 35 - 47 |
18 - 44 years | 39 - 49 | 35 - 45 |
12 - 17 years | 35 - 45 | 34 - 44 |
9 - 11 years | 34 - 43 | 34 - 43 |
6 months - 8 years | 31 - 41 | 31 - 41 |
4 - 5 months | 32 - 44 | 32 - 44 |
2 - 3 months | 28 - 42 | 28 - 42 |
1 month | 33 - 55 | 33 - 55 |
14 - 30 days | 41 - 65 | 41 - 65 |
0 - 13 days | 41 - 73 | 41 - 73 |
تفسیر |
||
هماتوکریت شاخصی است که تعیین می کند چند درصد از کل حجم خون را گلبول های قرمز تشکیل داده اند. این عدد معمولا سه برابر عدد به دست آمده از هموگلوبین خواهد بود. هماتوکریت شاخص بسیار قوی برای بررسی وضعیت کم خونی می باشد و طبیعتا هرچه کمتر باشد، به معنی کمتر بودن تعداد گلبول های قرمز و شدت کم خونی است |
MCV (FL) |
||
AGE | MALE | FEMALE |
> 65 years | 80 - 100 | 80 - 100 |
45 - 64 years | 80 - 100 | 80 - 100 |
18 - 44 years | 80 - 99 | 81 - 100 |
12 - 17 years | 77 - 95 | 73 - 98 |
9 - 11 years | 75 - 87 | 75 - 87 |
6 month s -8 years | 68 - 85 | 68 - 85 |
4 - 5 months | 76 - 97 | 76 - 97 |
2 - 3 months | 84 - 106 | 84 - 106 |
1 month | 91 - 112 | 91 - 112 |
0 - 30 days | 88 - 140 | 88 - 140 |
تفسیر |
||
این عدد متوسط حجم گلبول های قرمز را نشان می دهد و یا متوسط فضایی که هر گلبول قرمز اشغال می کند. مقادیر غیرطبیعی MCV می تواند نشانگر کم خونی و یا سندرم خستگی مزمن باشد. در نوعی از کم خونی که به دلیل کمبود اسید فولیک و یا کمبود ویتامین ب12 ایجاد می شود، حجم گلبول های قرمز بیشتر شده و شاخص MCV از محدوده طبیعی بالاتر می رود. اما در کم خونی فقر آهن وضعیت برعکس است و با کوچکتر شدن گلبول های قرمز و کاهش حجم آنها، شاخص MCV از محدوده طبیعی کمتر خواهد شد |
MCHC (G/DL) |
||
AGE | MALE | FEMALE |
> 65 years | 31 - 36 | 32 - 36 |
45 - 64 years | 32 - 36 | 31 - 36 |
18 - 44 years | 32 - 37 | 32 - 36 |
12 - 17 years | 32 - 37 | 32 - 36 |
6 months - 11 yrs | 32 - 37 | 32 - 37 |
4 - 5 months | 29 - 37 | 29 - 37 |
2 - 3 months | 28 - 35 | 28 - 35 |
1 month | 28 - 36 | 28 - 36 |
14 - 30 days | 28 - 35 | 28 - 35 |
0 - 13 days | 30 - 36 | 30 - 36 |
تفسیر |
||
تست متوسط غلظت هموگلوبین در مقداری مشخص از گلبول های قرمز را نشان می دهد. در این جا هم پایین بودن این شاخص را می توان به عنوان علامتی از کم خونی و بالا بودن آن را نشانه ای از کمبود های تغذیه ای در نظر گرفت |
MCH (PG) |
||
AGE | MALE | FEMALE |
> 65 years | 27 - 34 | 27 - 35 |
45 - 64 years | 27 - 35 | 27 - 34 |
18 - 44 years | 27 - 34 | 27 - 34 |
12 - 17 years | 26 - 32 | 26 - 34 |
9 - 11 years | 26 - 32 | 26 - 32 |
6 months - 8 years | 24 - 30 | 24 - 30 |
4 - 5 months | 25 - 32 | 25 - 32 |
2 - 3 months | 27 - 34 | 27 - 34 |
1 month | 29 - 36 | 29 - 36 |
14 - 30 days | 30 - 37 | 30 - 37 |
0 - 13 days | 31 - 37 | 31 - 37 |
تفسیر |
||
این تست متوسط میزان هموگلوبین در یک گلبول قرمز را نشان می دهد. نتایج بسیار بالاتر از محدوده طبیعی، علامتی برای کمبود های تغذیه ای و نتایج بسیار پایین تر از این محدوده می توانند نشانگر کم خونی باشند. |
RDW-CV (%) |
||
AGE | MALE | FEMALE |
All ages | 11.6 - 14.6 |
11.6 - 14.6 |
تفسیر |
||
افزایش: شایعترین علت کم خونی ناشی از فقر آهن | ||
کاهش: شایعترین علت تالاسمی مینور است | ||
با این تست به شکل و اندازه گلبول های قرمز خون تا حدی پی خواهیم برد. بیماری های کبدی، کم خونی، کمبود های تغذیه ای و برخی اختلالات بالینی و بیماری ها قادر خواهند بود، این شاخص را به بالاتر یا پایین تر از محدوده طبیعی تغییر دهند. |
رنج نرمال با دیف دستگاهی اتوماتیک
Automated Differentail Normal Ranges
NEUTROPHIL PERCENT(%) |
|
AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
> 2 years | 35 - 80 |
1 month - 1 year | 20 - 50 |
2 - 30 days | 26 - 54 |
0 - 1 day | 42 - 90 |
NEUTROPHIL ABSOLUTE (K/MCL) |
|
AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
> 21 years | 1.8 - 7.7 |
10 - 20 years | 1.8 - 8.0 |
1 - 9 years | 1.5 - 8.5 |
1 - 11 months | 1.0 - 9.0 |
7 - 30 days | 1.5 - 10.0 |
0 - 6 days | 6.0 - 26.0 |
تفسیر |
|
شایعترین علل کاهش یا افزایش نوتروفیل همان عللی است که درباره گلبولهای سفید ذکر شد. نوتروفیلها با عفونتهای مزمن باکتریایی تعدادشان بیشتر شده و با عفونتهای مزمن ویروسی کاهش پیدا میکنند. |
IMMATURE GRANULOCYTE (%) |
|
AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
All ages | 0 - 0.5 |
IMMATURE GRANULOCYTE (K/MCL) |
|
AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
All ages | 0 - 0.03 |
LYMPHOCYTE PERCENT (%) |
|
AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
> 20 years | 18 - 44 |
16 - 19 years | 25 - 45 |
8 - 15 years | 28 - 48 |
6 - 7 years | 32 - 52 |
4 - 5 years | 40 - 60 |
1 - 3 years | 50 - 70 |
1 - 11 months | 45 - 75 |
14 - 30 days | 43 - 53 |
7 - 13 days | 36 - 46 |
0 - 6 days | 26 - 36 |
LYMPHOCYTE ABSOLUTE (K/MCL) |
|
AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
> 21 years | 0.8 - 4.8 |
10 - 20 years | 1.5 - 6.5 |
4 - 9 years | 2.0 - 8.0 |
2 - 3 years | 3.0 - 9.5 |
1 year | 4.0 - 10.5 |
6 - 11 months | 4.0 - 13.5 |
1 - 5 months | 2.5 - 16.5 |
4 - 30 days | 2.0 - 17.0 |
0 - 3 days | 2.0 - 11.0 |
تفسیر |
|
شایعترین علل افزایش لنفوسیت عفونتهای ویروسی و باکتریایی، بیماریهای دوران کودکی (سرخک، سرخجه، آبله مرغان و ...)، ایدز و هپاتیت است. ناشایعترین علل افزایش لنفوسیت مسمومیت شیمیای و فلزی است. | |
شایعترین علل کاهش لنفوسیت، عفونت فعال است. | |
نکته بالینی: وقتی افزایش لنفوسیت به اندازه افزایش نوتروفیل باشد باید به عفونت ویروسی شک کرد. |
MONOCYTE PERCENT (%) |
|
AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
All ages | 4.7 - 12.5 |
MONOCYTE ABSOLUTE (K/MCL) |
|
AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
> 16 years | 0.2 - 0.9 |
0 - 15 years | 0.4 - 2.0 |
تفسیر |
|
شایعترین علل افزایش مونوسیت عفونت باکتریایی و عفونت انگلی است. | |
شایعترین علل کاهش مونوسیت: میزان زیاد کورتیکواستروئید، مونوسیت را کاهش میدهد. | |
نکتة بالینی: افزایش مداوم مونوسیتها با مشکلات کلیوی و ادراری و بزرگ شدن پروستات در ارتباط است. وقتی افزایش مونوسیت با افزایش بازوفیل و افزایش مختصری در ائوزینوفیل همراه باشد ممکن است نشاندهنده انگل روده باشد. |
EOSINOPHIL PERCENT(%) |
|
AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
All ages | 0 - 4 |
EOSINOPHIL ABSOLUTE(K/MCL) |
|
AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
> 16 years | 0.0 - 0.8 |
0 - 15 years | 0.2 - 1.9 |
تفسیر |
|
شایعترین علل افزایش ائوزینوفیل، شرایط آلرژیک مانند آسم، حساسیت غذایی و عفونت انگلی هستند. ناشایعترین علل افزایش ائوزینوفیل مسمومیت شیمیایی فلزی و بیماری هوچکین (نوعی بیماری لنفی) است. |
BASOPHIL PERCENT(%) |
|
AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
All ages | 0 - 1.2 |
BASOPHIL ABSOLUTE(K/MCL) |
|
AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
All ages | 0 - 0.1 |
تفسیر | |
شایعترین علل افزایش بازوفیلها عفونت، بیماریهای کودکی (سرخجه، سرخک، آبلهمرغان و ..) ترومای مزمن و انگل هستند. ناشایعترین علل افزایش بازوفیلها مسمومیت شیمیایی فلزی ست. | |
نکات بالینی: اگر علائمی از عفونت در صورت عدم مشاهده تروما وجود داشته باشد فرد باید آزمایش CRP بدهد. اگر بازوفیلها بدون هیچ علامتی از عفونت افزایش داشتند بررسی تمام آزمایشهای گوارشی به منظور رد وجود انگل الزامی است. |
رنج نرمال با روش دیف دستی
Manual Differental Normal Ranges
SEGS PERCENT (%) |
|
AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
> 2 years | 35 - 80 |
1 month - 1 year | 20 - 50 |
2 -30 days | 26 - 54 |
0 - 1 days | 42 - 90 |
SEG ABSOLUTE (K/MCL) |
|
AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
> 10 years | 1.6 - 7.1 |
6 - 9 years | 1.6 - 7.8 |
4 - 5 years | 1.3 - 7.0 |
14 days - 3 years | 0.9 - 6.1 |
7 - 13 days | 1.1 - 9.7 |
0 - 6 days | 2.9 - 21.1 |
BAND PERCENT (%) |
|
AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
> 1 years | 0 - 11 |
2 - 11 months | 0 - 11.5 |
14 days - 1 month | 0 - 12.5 |
7 - 13 days | 0 - 15 |
0 - 6 days | 0 - 18.5 |
BAND ABSOLUTE (K/MCL) |
|
AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
> 1 years | 0.0 - 1.2 |
2 - 11 months | 0.0 - 2.0 |
14 days - 1 month | 0.0 - 4.3 |
7 - 13 days | 0.0 - 5.1 |
0 - 6 days | 0.0- 6.3 |
LYMPHOCYTE PERCENT (%) |
|
AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
> 20 years | 18 - 44 |
16 - 19 years | 25 - 45 |
8 - 15 years | 28 - 48 |
6 - 7 years | 32 - 52 |
4 - 5 years | 40 - 60 |
1 - 3 years | 50 - 70 |
1 - 11 months | 45 - 75 |
14 - 30 days | 43 - 53 |
7 - 13 days | 36 - 46 |
0 - 6 days | 26 - 36 |
ATYPICAL LYMPH PERCENT (%) |
|
AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
All ages | 0 - 4 |
MONOCYTE PERCENT (%) |
|
AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
All ages | 5 - 12 |
BASOPHIL PERCENT(%) |
|
AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
All ages | 0 - 2 |
EOSINOPHIL PERCENT (%) |
|
AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
All ages | 0 - 4 |
METAMYELOCYTE (%) |
|
AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
All ages | 0 |
MYELOCYTE (%) |
|
AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
All ages | 0 |
BLAST (%) |
|
AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
All ages | 0 |
PROMYELOCYTE (%) |
|
AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
All ages | 0 |
MYELOMONOCYTE (%) |
|
AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
All ages | 0 |
ATYPICAL CELLS (%) |
|
AGE | MALE AND FEMALE NORMAL RANGE |
All ages | 0 |
Reference
Vajpayee N, Graham SS, Bem S. Basic examination of blood and bone marrow. In: McPherson RA, Pincus MR, eds. Henry's Clinical Diagnosis and Management by Laboratory Methods. 22nd ed. Philadelphia, PA: Elsevier Saunders; 2011:chap 30.
ادامه مطلب...سلول های کشنده طبیعی، که بخشی از سیستم ایمنی ذاتی می باشند، نقش بارزی در پاسخ ایمنی به عوامل بیماریزای خارجی و همچنین سرطان ایفا می کنند. تحقیقات اخیر وجود شاخصه های شبه خاطره در بعضی از سلول های کشنده طبیعی را تأیید نموده اند.
محققین دانشگاه واشنگتن بر روی توان این سلول های خاطره به عنوان روشی نوین جهت درمان سرطان بررسی و مطالعه نموده اند.
این دانشمندان سلول های خاطره کشنده طبیعی انسانی را با سلول های کنترل غیر خاطره مقایسه نموده و سپس عملکرد و اثربخشی آن ها را در مدل های آزمایشگاهی لوسمی میلوئیدی و در موش مطالعه نمودند.
همچنین یک کارآزمایی بالینی بر روی بیماران مبتلا به لوسمی حاد میلوئیدی نیز انجام داده اند. در این کارآزمایی نیز، سلول های کشنده طبیعی شبه خاطره عملکرد ضد سرطانی از خود نشان دادند و در بعضی از موارد سبب بهبود وضعیت بیمار گردیدند.
نتایج این تحقیق در نشریه Science Translational Medicine به چاپ رسیده است.
لینک مقاله: yon.ir/2qQa
ادامه مطلب...
هموگلوبينوري حمله اي شبانه (PNH) يك بيماري هموليتیک اكتسابي مزمن است که علت دقيق آن هنوز مشخص نيست. به نظر مي رسد كه يك نقص اكتسابي داخلي در گلبول های قرمز باعث حساس شدن این سلولها به پروتئین های کمپلمان و در نتیجه همولیز داخل عروقی این سلولها می گردد. از جمله مواردی که نقص آن نقش بسیار مهمی در ایجاد این بیماری دارد می توان به نقص در دو پروتئین تنظیمی کمپلمان به نام CD55 و CD59 اشاره نمود.
در بیماری PNH، علائمی مانند درد شکمی، درد پشت، رنگ تیره ادرار به ویژه در صبح و ... وجود دارد. تقریبا در حدود 25% بیماران مبتلا به این بیماری دچار هموگلوبینوری در شب می باشند.
یافته های جدید در پاتوژنز بیماری
این بیماری نتیجه یک جهش سوماتیک در ژن PIG-A در سلولهای هماتوپویتیک می باشد. محصول این ژن آنزیمی است که باعث اضافه شدن GPI (گلیکوزیل فسفاتیدیل اینوزیتول) به چروتئین ها و لنگر انداختن این پروتئین ها در غشا می گردد. از جمله چروتئینهایی که با واسطه GPI در سطح غشا بروز می یابند می توان به CD59 و CD55 اشاره نمود. بروز موتاسیون در ژن PIG-A باعث عدم بروز این دو پروتئین بر سطح غشا میگردد و از آنجا که CD59 و CD55 باعث مهار فعا شدن کمپلمان بر سطح سلول های میزبان می شوند، نقص در این دو منجر به فعال گشتن کمپلمان و لیز RBC می گردد.
تستهای تشخیص آزمایشگاهی
- CBC
- Hams test
- Serum Hb and Haptoglobin
- Sucrose hemolysis test
- بررسی حضور CD59 و CD55 بر سطح گلبولهای قرمز به کمک فلوسیتومتری
همانطور که عنوان شد CD55 و CD59 از پروتئینهای تنظیمی کمپلمان هستند که نقص آنها باعث فعال شدن سیستم کمپلمان علیه گلبولهای قرمز و در نتیجه همولیز داخل عروقی این سلولها میگردد، بنابراین می توان اینگونه مطرح نمود که در کنار تستهای سنتی تر تشخیص بیماری مانند Hams test و Sucrose hemolysis tets، تست بررسی سطح CD55 و CD59 بر روی RBC به کمک فلوسیتومتری که از دقت و اختصاصیت بالایی برخوردار است ارزش زیادی در تشخیص بیماری PNH دارد. بخش ایمنولوژی آزمایشگاه نوبل با در اختیار داشتن تکنیک فلوسیتومتری خدمات ارزنده ای را در زمینه ایمنوفنوتایپینگ به پزشکان محترم ارائه می نماید.
ادامه مطلب...همانطور که همه میدانیم در بدن در پی هرگونه آسیبی که به رگها وارد شود سیستم انعقادی فعال شده و با مصرف پلاکتها و فاکتورهای انعقادی اقدام به تشکیل لخته و در نتیجه ممانعت از خونریزی از رگ آسیب دیده مینماید. از وظایف مهم سیستم انعقادی میتوان به هموستاز اشاره نمود. در واقع این سیستم در هنگام جراحت با فعال کردن آبشار انعقادی باعث تشکیل لخته شده و از طرفی با فعال کردن فاکتورهای ضد انعقاد مانند آنتی ترومبین و پروتئین C, S مانع از تشکیل بی رویه لخته می شود. ماحصل فعالیت سیستم انعقادی در اثر فعال کردن آبشار انعقادی تشکیل فیبرین و شبکه فیبرینی در محل جراحت می باشد که این شبکه بعد از بهبود محل آسیب دیده توسط پلاسمین شکسته شده و از بدن حذف می گردد. حاصل عمل پلاسمین روی لخته فیبرین تولید قطعات کوچکی تحت عنوان کلی FDP یا محصولات تولید شده از تخریب فیرین می باشد که از جمله این محصولات میتوان به D-Dimer اشاره نمود. پلاسمین یک آنزیم فیبرینولیتیک بوده که روی فیبرین اثر گذاشته و با عمل فیبرینولیزی خود باعث شکست پیوند بین واحدهای E و D فیبرین شده و ایجاد D-Dimer و سایر FDP را می کند.
در حالت طبیعی در بدن غیر قابل ردیابی می باشد ولی در مواردی اندازه گیری D-Dimer افزایش در مقدار این محصول را نشان داده و از نظر بالینی مهم محسوب می شود. از این رو تست اندازه گیری D-Dimer به عنوان یکی از تستهای مهم آزمایشگاهی در آمده است.
موارد درخواست تست D-Dimer
این تست در موارد شک به افزایش تولید لخته از جمله در موارد زیر درخواست می شود:
ترومبوز در سیاهرگهای عمیق بدن (VDT)
در این حالت لخته های کوچکی بدون جراحت خاصی به عروق در سیاهرگهای نواحی عمیق بدن مثل پا تشکیل شده و باعث بروز علائمی مانند درد و تورم در پا و آسیب به بافتهای مجاور می گردد. از طرفی گاها این لخته ها حرکت کرده و به قسمتهای مختلف بدن وارد می شوند و علائم خاص محل را ایجاد می کنند از جمله در ریه ها ایجاد آمبولی ریوی PE، در قلب باعث گرفتاری ماهیچه های قلب و یا دریچه های قلب و در مغز باعث عوارض مغزی مانند سکته مغزی می کند.
(PE (Polmunary Embolism
در این حالت همانطور که قبلا ذکر شد لخته به ریه ها آمده و ایجاد مشکلات تنفسی و درد در قفسه سینه میکند.
DIC یا انعقاد منتشره داخل عروقی
این حالت به دنبال جراحی ها، عفونتهای سپتیک، سوختگی و یا در زنان باردار بعد از زایمان اتفاق می افتد که در این بیماری فاکتورهای انعقادی مرتب مصرف شده و باعث ایجاد لخته های ریز در کل بدن می شود و از طرفی عمل سیستم فیبرینولیتیک نیز فعال شده و باعث لیز لخته می شود که این افراد شدیدا مستعد خونریزی می باشند. در این افراد به دنبال بروز علائمی مانند تهوع، تشنج، خونریزی، درد شدید شکمی و ماهیچه ها و الیگوری تست D-Dimer همراه با تست PT, PTT و اندازه گیری میزان فیبرینوژن و شمارش پلاکتی درخواست میشود.
روش انجام تست
مناسب ترین روش در اندازه گیری D-Dimer روش الایزا می باشد که در این روش با استفاده از آنتی بادی منوکلونال ضد این ماده به ردیابی آن می پردازند.
خصوصیات تست
این تست دارای حسایتی حدود 95% و اختصاصیتی حدود 50% می باشد بنابراین این تست به تنهایی ملاک تشخیص ناهنجاری های سیستم انعقادی نمی باشد و همراه با سایر تستها و علائم بالینی می توان به تشخیص رسید.
موارد مثبت کاذب این تست
در جراحی، بارداری، تروما، عفونتها و التهابات شدید، آرتریت روماتوئید شدید، بدخیمی و بیماری های کبدی مقادی D-Dimer بدون ارتباط با وجود ترومبوز افزایش دارد.
موارد منفی کاذب
در صورتیکه بر حسب اتفاق نمونه گیری در فاصله بسیار کمی بعد از تشکیل لخته در بدن انجام شده باشد این تست منفی می باشد. همچنین در صورت استفاده از آنتی کواگولان ها به دلیل جلوگیری از تشکیل لخته این تست منفی می شود. تاخیر زیاد در انجام تست نیز باعث بروز منفی کاذب می گردد.
ادامه مطلب...