بستن تبلیغات

تفسیر آزمایشها بیوشیمی و رنج نرمال آنها

بیوشیمی مطالعه ی فرایندهای شیمیایی در سازوارههای زیستی است. آزمایشات بیوشیمی در جهت تشخیص بسیاری از بیماری ها موثر است و حتی برای چک آپ صحیح مکانیسم بدن درخواست می شود و بسیار از اتفاق هایی که در بدن ما رخ میدهد و ما از آن بی خبریم با آزمایشات بیوشیمی مشخص می گردد.

با توجه به اهمیت تست های بیوشیمی در این مطلب به بررسی و اهداف روتین ترین تست های بیوشیمی می پردازیم. 

بخش بیوشیمی قیمت بزرگی از آزمایشگاه های بالینی را به خود اختصاص می دهد. در این بخش مایعات بیولوژیکی بدن همچون خون، ادرار، مایع مغزی نخاعی (CFS)، مایع سینوویال، مایع پریکارد و دیگر مایعات بدن مورد بررسی قرار می گیرد. 

نکته ی مهم در مورد رنج نرمال

آزمایشات بیوشیمی به روش های مختلفی همچون اسپکتروفتومتری، الکتروفورز، رادیوایمونواسی، کروماتوگرافی، فیلم فتومتری، رفراکتومتری و... غیره انجام می شود. البته امروزه آزمایشات بیوشیمی به وسیله ی دستگاه های اتوآنالایزر اتوماتیک که مکانسیم عمل آنها اغلب اسکپکتروفتومتری است انجام می شود.

در مورد رنج نرمال نیز باید به این نکته توجه شود که در امور آزمایشگاهی، هیچ گاه عدد دقیقی برای یک آزمایش نمی توان در همه جا در نظر گرفت، و اعداد و ارقام آزمایش تحت تاثیر کیت و مواد آزمایش، شرایط فرد، ژنتیک، نژاد، محیط، آب و هوا، تغذیه و... قرار دارد. رنج نرمال توسط آزمایشگاه مرجع با توجه به رنج افراد سالم مورد آزمایش تعیین می شود. و در جواب آزمایش در صورتی که خارج از رنج نرمال باشد، به صورت خودکار Bold و در صورت Rechek با علامت * مشخص می شود.

نکته مهم در مورد تفاسیر

ذکر این نکته ضروری است که تفسیر جواب آزمایش حتما بایستی توسط پزشک معالج انجام شود زیرا هدف پزشک برای انجام آزمایش، طیف بسیار گسترده ای است و با توجه به شرایط بیمار درخواست می شود که ذکر تمامی تفاسیر در اینجا نمی گنجد و در این مطلب فقط کلیات و تفاسیر اولیه و کلی را بیان می کنیم.

در تفسیر جواب آزمایش باید مقادیر آزمایش با یکدیگر مقایسه شود شود و بین کارکتر های جواب آزمایش ارتباط و پیوستگی وجود دارد. که ما در این متن شایع ترین و معمول ترین تفسیر را بیان میکنیم. 

FBS (mg/dL)

AGE   MALE   FEMALE
> 20 years 70 - 115
7 - 19 years 70 - 106
1 - 6 years 74 - 127
< 1 years 36 - 99

تفسیر

قند خون ناشتا در بیماری های مرض قند یا دیابت  افزایش پیدا می کند. این تست بین 8-10 ساعت ناشتایی نیاز دارد. سه نوع دیابت وجود دارد.   دیابت نوع یک، نوع دو و دیابت بارداری برای کنترل قند خون رژیم غذایی، ورزش و در صورت تجویز پزشک دارو کمک کننده خواهد بود

 

2hpp (mg/dL)

Non Diabetic < 130
Diabetic > 200

تفسیر

قند خون دو ساعت بعد از صرف وعده غذایی معمولا صبحانه. میزان قند خون بعد از صرف وعده غذایی به طور طبیعی افزایش میابد اما میزان این افزایش در افراد دیابتی و افراد عادی متفاوت است

 

GCT (mg/dL)

 Pregnant FEMALE
Non Diabetic < 140
Diabetic > 200

تفسیر

این آزمایش برای خانم های باردار بین هفته های 28-48 جهت تشخیص دیابت بارداری درخواست می شود. در این تست نیاز به ناشتایی نیست و در آن محلول گلوگز 50 گرمی نوشیده و پس از یک ساعت نمونه گیری می شود

 

GTT (mg/dL)

Pregnant FEMALE
O < 100
1hr < 190
2hr < 165
3hr < 145

تفسیر

این آزمایش برای خانم های باردار بین هفته های 28-48 جهت تشخیص دیابت بارداری درخواست می شود. در این تست بین 8-10 ساعت ناشتایی نیاز است. خانم باردار میبایست 3 تا 4 بار نمونه گیری شود. ابتدا قند خون ناشتا و سپس پس از میل کردن محلول گلوگز 75 گرم، نمونه گیری یک ساعت بعد و دو ساعت بعد و بعضا 3 ساعت بعد انجام می شود. این آزمایش نیز جهت غربالگری   دیابت بارداری می باشد. البته لازم به ذکر است این تست برای کودکان در شرایط خاص نیز درخواست می شود

 

TG (mg/dL)

Desirable < 200
Moderate Risk 200 - 400
High Risk > 400

تفسیر

این آزمایش برای سنجش میزان ترگلیسرید خون انجام می شود. و برای این آزمایش 12-14 ساعت ناشتایی ضروری است. هر چه میزان این چربی بیشتر باشد خطر ابتلا به بیماری های عروقی بیشتر می شود. با رژیم، ورزش و دارو با تجویز پزشک می توان میزان این چربی را به میزان مطلوب نزدیک کرد

 

Chol Total (mg/dL)

Desirable < 200
Borderline 200 - 240
High Risk > 240

تفسیر

این آزمایش برای سنجش میزان کلسترول خون انجام می شود. و برای این آزمایش ناشتایی نیاز نیست. هر چه میزان این چربی بیشتر باشد خطر ابتلا به بیماری های عروقی بیشتر می شود. با رژیم، ورزش و دارو با تجویز پزشک می توان میزان این چربی را به میزان مطلوب نزدیک کرد

 

HDL (mg/dl)

Desirable > 35
Moderate Risk 25 - 34
High Risk < 25

تفسیر

این آزمایش برای سنجش میزان لیپوپروتئین با وزن مولکولی بالا انجام می شود که به آن کلسترل خوب می گویند زیرا عمل برداشت کلسترل را از بافت به  را عهده دار است. کاهش سطح این لیپوپروتئین خطر ابتلا به بیماری های قبلی و عروقی را افزایش میدهد.

 

LDL (mg/dL)

Desirable < 100
Low Risk 100 - 129
Moderate Risk 130 - 159
High Risk > 160

تفسیر

این آزمایش برای سنجش میزان لیپوپروتئین با وزن مولکولی کم انجام می شود که به آن کلسترل بد می گویند زیرا نقش انتقال کلسترول به درون نسوج را عهده دار است. افزایش میزان این نوع لیپوپروتئین خطر ابتلا به بیماری های قبلی و عروقی را افزایش  میدهد.

 

Urea (mg/dL)

Normal 13 -51

تفسیر

این آزمایش برای سنجش میزان اوره خون انجام می شود. سطح اوره نشان دهنده ی تعادل بین تولید و دفع آن است. اوره عمدتا از کلیه دفع می گردد. در بیماری های سیروز شدید و یا هپاتیت شدید که عملکرد کبد مختل می شود و یا مشکلات کلیوی  شاهد افزایش اوره خواهیم بود. پس با ستجش اوره عملکرد کلیه و کبد را میتوان ارزیابی کرد

 

Creatine (mg/dL)

Serum 1.4-1.7
Urine Male 1000-2000 mg/24hr
Urine Female 800-1800 mg/24hr

تفسیر

کراتینین یکی از موادی است که کلیه ها به طور طبیعی از بدن دفع می کنند. پزشکان سطح کراتینین را در خون و ادرار برای بررسی عملکرد کلیه اندازه گیری می کنند. سطح بالای کراتینین ممکن است نشان دهنده ی آسیب به کلیه و عدم عملکرد صحیح آن باشد

 

SGOT (AST) (U/L)

Male <37
Female <31

تفسیر

تست SGOT برای تشخیص صدمه به کبد یا بیماری کبد کمک کند. وقتی سلولهای کبدی صدمه ببینند، SGOT در جریان خون نشت می‌کند، که سطح این آنزیم را در خون شما بالا می‌برد. 
علل افزایش این آنزیم عبارتند از:
هپاتیت
سیروز کبدی
صدمه ایجاد شده به کبد بوسیله الکل
صدمه به کبد بر اثر دارو
ورزش سنگین

 

SGPT (ALT) (U/L)

Male <41
Female <31

تفسیر

 تست SGPT برای تشخیص صدمه به کبد یا بیماری کبد کمک کند. وقتی سلولهای کبدی صدمه ببینند، SGPT در جریان خون نشت می‌کند، که سطح این آنزیم را در خون شما بالا می‌برد.
علل افزایش این آنزیم عبارتند از:
هپاتیت
سیروز کبدی
صدمه ایجاد شده به کبد بوسیله الکل
صدمه به کبد بر اثر دارو
ورزش سنگین

 

Alkaline Phosphatase (IU/L)

Male 80-306
Female 64-306
Chidren  80-1200

تفسیر

 آلکالاین فسفاتاز آنزیمی است که در بافت های مختلف سراسر بدن از جمله کبد، استخوان، کلیه، روده و در جفت زنان باردار یافت می شود.
به علت اینکه یکی از ایزوآنزیم آلکالاین فسفاتاز روده ای است 8 ساعت ناشتایی پیشنهاد می شود.
این تست برای تشخیص وجود اختلال کبد یا استخوان درخواست می شود.

 

Uric Acid (mg/dL)

Male 3.5-8.2
Female 64-306

تفسیر

  اسید اوریک به دلیل شکست نرمال سلول ها و از غذایی که می خورید، بوجود می آید. بیشتر اسید اوریک توسط کلیه ها از بدن به صورت ادرار دفع می شود. مقدار اندکی نیز در مدفوع دفع می شود. اگر تولید اسید اوریک افزایش یابد یا کلیه ها نتوانند آن را دفع کنند، مقدار اسید اوریک در خون افزایش می یابد. مقادیر بالا ی اسید اوریک می تواند منجر به ایجاد کریستال های سخت در مفاصل شود. به این حالت نقرس گفته می شود
علت انجام:
تشخیص نقرس
تشخیص علت سنگ های کلیوی
کنترل دارو های نقرس

 

Bilirubin (mg/dL)

Age Total Direct
Adult 0.1-1.2 0.1-0.4
1 Day 2.0-0.6 -
2 Days 6.0-10 -
3-5 Days 4.0-0.8 -

تفسیر

بیلی روبین یک رنگدانه زرد است که در خون و مدفوع افراد است. گاهی اوقات کبد نمی تواند بیلی روبین را در بدن دفع کند که به علت اضافه شدن بیلی روبین، انسداد یا التهاب یا ضعف کبد باشد. هنگامی که بدن شما بیش از حد بیلی روبین دارد پوست شما زرد (یرقان) خواهد شد.
بیلی روبین به دو صورت مستقیم (کونژوگه) و توتال وجود دارد. 

 

این مورد را ارزیابی کنید
(41 رای‌ها)
  • آخرین ویرایش در سه شنبه, 09 مرداد 1397 06:10
  • 3 نظرها
پدرام طلائی

دکتری: مهندسی پزشکی بیومتریال ـ تهران ـ 1398

کارشناسی ارشد: حشره شناسی پزشکی و مبارزه با ناقلین ـ دانشگاه علوم پزشکی تهران ـ 1394

کارشناسی: علوم آزمایشگاهی ـ دانشگاه علوم پزشکی اراک ـ 1389

وبگاه: www.labworld.ir/pedram-talaie
محتوای بیشتر در این بخش: « اهداف آزمایشات SGPT و SGOT

3 نظرها

  • پیوند نظر وحید یکشنبه, 09 بهمن 1401 09:08 ارسال شده توسط وحید

    با سلام و تشکر از ارسال مطالب مفید
    آیا کراتین روی بیلی روبین تاثیر می گذارد؟


    ارتباط مستقیمی ندارند. ولی در بعضی بیماری ها ممکن است ارتباط داشته باشند.

    گزارش
  • پیوند نظر Sevil mosayebi پنج شنبه, 05 خرداد 1401 13:01 ارسال شده توسط Sevil mosayebi

    آزمایش Na و K جزو آزمایشات بیوشیمی نیست؟


    پاسخ مدیر: بله عزیزم جز بیوشیمی است.

    گزارش
  • پیوند نظر Motamed شنبه, 30 مرداد 1400 01:39 ارسال شده توسط Motamed

    بسیار مفید و عالی

    گزارش

نظر دادن

درباره ی سایت

طراحی سایت پایگاه اطلاع رسانی علوم آزمایشگاهی ایران با جدیدترین تکنولوژی به صورت ریسپانسیو طراحی شده و آماده ی خدمات علمی به کلیه بازدید کنندگان می باشد. 

تبلیغات موجود در این سایت از طریق سفارش در این سایت ثبت شده، و پایگاه اطلاع رسانی علوم آزمایشگاهی ایران هیچ مسئولیت و وابستگی نسبت به محتوای تبلیغات موجود ندارد. 

آمار سایت